Plusklassen, extra uitdaging, verschillende soorten scholen, differentiatie aan de boven- en onderkant… zomaar een greep uit verschillende termen die een school bezig houden op het moment dat ze vorm gaan geven aan hun onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen.

In dit bericht baseer ik mij op het Ierse/Noord-Ierse beleidsstuk over hoogbegaafdheid (2007). In het bijzonder wil ik vandaag stilstaan bij het stuk over de Nebraska Starry Night (Griffin & McKenzie, 1993) dat helpt bij het identificeren van een ontwikkelingsvoorsprong of hoogbegaafdheid bij jonge leerlingen.

Nebraska Starry Night - een mooi model voor observatie van een ontwikkelingsvoorsprong of hoogbegaafdheid

Het formulier

Ondanks dat het formulier van Griffin & McKenzie (1993) al enkele tientallen jaren oud is, biedt het een goede start om een leerling gerichter te observeren.

Het formulier is in 18 segmenten ingedeeld en met name geschikt voor de onderbouw in het basisonderwijs. Met wat aanpassingen is het ook goed in te zetten in de hogere leerjaren. Het mooie aan dit formulier is de holistische benadering. Dat blijft toch het sterkste element van onderwijs aan jonge kinderen en iets wat op latere leeftijd vergeten wordt als de focus zich meer en meer verlegt naar het cognitieve.

Middels dit formulier heeft de leerkracht/docent een uitstekend “verzamelblad” om een leerling mee te observeren voor kenmerken rondom hoogbegaafdheid (bekijk daarna ook of je je leerling als één van deze leerlingen zou typeren). Voor Nederlandse leerkrachten gewend om te werken met het OntwikkelingsVolgModel / ZIEN! is dit wellicht gesneden koek, maar door alles samen te vatten op één A3 is het erg overzichtelijk.

Tot slot

Mijn tip is om dit observatieblad eens twee weken in je klas te leggen en een bepaalde leerling hiermee in de gaten te houden. Welke kenmerken zie je wel, welke kenmerken zie je niet? En welke gedachten maakt dit los bij jou? Uiteindelijk is elk observatiemiddel iets wat informatie geeft over de leerlingen in je klas en je helpt je onderwijs beter vorm te geven.

Download

  • Nebraska Starry Night A3 
    Een observatiemodel om een leerling gericht te bekijken voor kenmerken rondom een ontwikkelingsvoorsprong danwel hoogbegaafdheid in de onderbouw.

nebraska starry night hoogbegaafdheid

Bronvermelding

Council for the Curriculum Examinations and Assessment. (2007). Gifted and Talented Pupils: Guidelines for Teachers. CCEA.
Griffin, N., & McKenzie, J. (1993). Nebraska Starry Night: A behavior-based observation protocol. Lincoln, NE: University of Nebraska-Lincoln.